ผู้นำต้องมีความเป็นมืออาชีพ

ภาษิตโบราณบทหนึ่งได้กล่าวเอาไว้อย่างน่าฟังว่า?กองทัพแกะที่นำโดยสิงโตย่อมชนะกองทัพสิงโตที่นำโดยแกะ? (An army of sheep led by a lion would defeat an army of lions led by a sheep.)
 
การมีผู้นำที่มีคุณลักษณะเหมาะสมอยู่ในตำแหน่ง หรือ เป็นแกนนำขับเคลื่อนการพัฒนาในระดับต่าง ๆ นับว่ามีความสำคัญ ด้วยว่าผู้นำ หรือ แกนนำเหล่านี้จะส่งเสริมให้ประเทศชาติ สังคม และหน่วยงาน/องค์กร สามารถขับเคลื่อนภารกิจการงานให้บรรลุสู่ความสำเร็จ คนกลุ่มต่าง ๆ ให้การยอมรับ เกิดพลังแรงร่วมใจ เป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกันในการจัดการแก้ไขปัญหาและปฏิบัติกิจการงานร่วมกัน สามารถขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศชาติ สังคม และหน่วยงาน/องค์กรให้เกิดความเจริญก้าวหน้าอย่างแท้จริง

แม้ว่าการมีผู้นำหรือแกนนำจะเป็นสิ่งที่มีความสำคัญ แต่การมีผู้นำหรือแกนนำที่มีคุณลักษณะเหมาะสมนับว่ามีความสำคัญยิ่งกว่า เพราะผู้นำหรือแกนนำที่มีคุณลักษณะเหมาะสมจะเป็นต้นทุนสำคัญที่จะนำการพลิกฟื้น เปลี่ยนแปลง และสรรค์สร้างความเจริญก้าวหน้าให้เกิดแก่หน่วยงาน/องค์กร สังคม ประเทศชาติ ตรงกันข้ามหากขาดผู้นำหรือแกนนำที่มีคุณลักษณะถูกต้องเหมาะสมแล้ว แม้จะมีทีมงานที่มีความรู้ความสามารถ มีทรัพยากรจำนวนมหาศาล และมีระบบการบริหารจัดการที่ดี มีประสิทธิภาพมากเพียงใด ก็ยากที่จะขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศชาติ สังคม และหน่วยงาน/องค์กรให้เกิดความเจริญก้าวหน้าได้อย่างแท้จริง
 
ดังคำพูดของ แอนดรูว์ คาร์เนกี้ (Andrew Carnegie) มหาเศรษฐีชาวอเมริกา ที่ได้กล่าวเอาไว้อย่างน่าฟังว่า ?เอาคนของผมไปแต่เหลือโรงงานไว้ ไม่นานนักหญ้าก็จะงอกขึ้นเต็มพื้นโรงงาน แต่ถ้าเอาโรงงานของผมไปเหลือไว้แต่คน ไม่นานนักเราจะมีโรงงานใหม่และดีกว่าเดิม? (Take away my people, but leave my factories, and soon grass will grow on the factory floors. Take away my factories, but leave my people, and soon we will have a new and better factory.) 
 
คำพูดดังกล่าวนี้ ในแง่หนึ่งมีนัยสำคัญที่กำลังสะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของผู้นำ หน่วยงาน/องค์กรใดก็ตามที่ผู้นำมีคุณภาพต่อให้ต้องเผชิญอุปสรรคปัญหามากมายเพียงใดก็จะสามารถก้าวสู่ความสำเร็จได้ในท้ายที่สุด  
การจะพัฒนาประเทศชาติบ้านเมืองให้เกิดความเจริญก้าวหน้า สังคมส่วนรวมได้รับประโยชน์ เกิดความสงบสุขเรียบร้อยในการอยู่ร่วมกัน จึงต้องเริ่มต้นจากการปฏิวัติความคิดเกี่ยวกับการคัดเลือกและคัดสรรผู้นำหรือแกนนำที่มีคุณลักษณะเหมาะสมให้อยู่ในตำแหน่ง เป็นหัวรถจักรนำทัพขับเคลื่อนหน่วยงาน/องค์กร สังคม และประเทศชาติให้บรรลุสู่ความสำเร็จตามที่ตั้งไว้
 
ที่ผ่านมา ผมพบข้อเท็จจริงอย่างหนึ่งว่า ผู้นำหรือแกนนำที่จะทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างแท้จริงต้องมีคุณลักษณะประการสำคัญคือ ?ความเป็นมืออาชีพ? 
ความเป็นมืออาชีพ โดยทั่วไปให้ความหมายใกล้เคียงกับคำว่า ?ความเชี่ยวชาญ? ที่ผ่านการพัฒนาฝึกฝนมาเป็นอย่างดี ผู้นำทุกระดับจำเป็นต้องพัฒนาตนเองให้มีลักษณะของความเป็นมืออาชีพ จึงจะสามารถขับเคลื่อนการพัฒนาให้เกิดหน่วยงาน/องค์กร สังคม และประเทศชาติได้อย่างแท้จริง 
หากประเทศชาติ สังคม และหน่วยงาน/องค์กร มีผู้นำหรือแกนนำมือสมัครเล่นเข้ามาทำหน้าที่ ย่อมจะทำให้ไม่สามารถนำความคิด นำองค์กร ได้อย่างถูกต้อง เหมาะสม และเลวร้ายที่สุดคือ นำพาประเทศชาติ สังคม หน่วยงาน/องค์กรให้ก้าวไปสู่ความล้มเหลวในที่สุด  
ตัวอย่าง บริษัทยักษ์ใหญ่ที่เคยปรากฏอยู่ในนิตยสารฟอร์จูน (Fortune) นิตยสารด้านธุรกิจชั้นนำ 500 อันดับแรกของโลก ภายหลังต่อมาปรากฏว่าบริษัทยักษ์ใหญ่เหล่านี้จำนวนหนึ่งได้หายไปจากสารระบบของกิจการ หมายความว่า บริษัทได้ปิดกิจการไปโดยสิ้นเชิง โลกยุคโลกาภิวัตน์ไม่เปิดโอกาสให้หน่วยงาน/องค์กรหรือประเทศใดใช้เวลากับการลองผิดลองถูกอีกต่อไป 
 
ดังนั้น การมีผู้นำที่มีการทำงานแบบมืออาชีพจึงมีความสำคัญที่จะสามารถลดความผิดพลาดเสียหายที่อาจจะเกิดขึ้นนี้ได้
 
การส่งเสริมผู้นำหรือแกนนำขับเคลื่อนที่มีความเป็นมืออาชีพให้ได้มีโอกาสเข้ามาทำหน้าที่เป็นผู้นำ หรือ แกนนำ ในส่วนต่าง ๆ ของหน่วยงาน/องค์กร ชุมชน สังคม ประเทศชาติ จึงเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นสำหรับสังคมไทย เพราะผู้นำหรือแกนนำมีความเป็นมืออาชีพจะเป็นตัวจักรสำคัญในการขับเคลื่อนการพัฒนาให้เกิดขึ้นในระดับต่าง ๆ ของสังคม
 
ลักษณะความเป็นมืออาชีพของผู้นำดังกล่าวนี้มีอยู่ทั้งหมด 11 ประการเป็นอย่างน้อย
 
อาทิ การเห็นแก่ส่วนรวมมากกว่าส่วนตน การรอบรู้หลักวิชาและสาระทั้งปวง การมีความรับผิดชอบอย่างดี การกระทำอย่างดีเลิศทุกเวลา การรักษามาตรฐานสูง การตัดสินวินิจฉัยแม่นยำ การสื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพ การมีสติปัญญา การมีคุณธรรมจริยธรรมสูงส่ง การลงทุนลงแรงทุ่มเททำงานหนัก และการมีผลงานปรากฏเด่นชัด
 
ถึงเวลาแล้วที่สังคมไทยต้องมีส่วนร่วมรับผิดชอบต่อประเทศชาติบ้านเมืองอย่างจริงจัง ด้วยการร่วมกันส่งเสริมผู้นำที่มีความเป็นมืออาชีพให้ได้มีโอกาสเป็นผู้นำ หรือ แกนนำ เพื่อขับเคลื่อนและผลักดันให้ประเทศชาติ สังคม องค์กร เกิดความเจริญก้าวหน้าและยังประโยชน์ให้เกิดแก่ประเทศชาติ ประชาชน อย่างแท้จริง 
 
ที่มา: จุลสารสมาคมแห่งสถาบันพระปกเกล้า
ปีที่ 6 ฉบับที่ 1
 
ศ.ดร.เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์
นักวิชาการอาวุโส มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด
 
แหล่งที่มาของภาพ : http://static1.squarespace.com/static/534d619ae4b0ac783437010e/t/543306f4e4b0a2c1da89650c/1403700936084/Free+membership