การศึกษา

     หลายบทความก่อนนี้ ผมเคยนำเสนอเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมพัฒนาชุมชนท้องถิ่นของฮาร์วาร์ด อันมีผลนำการพัฒนาและความเจริญก้าวหน้ามาสู่ชุมชนท้องถิ่น อาทิ ด้านเศรษฐกิจ สังคม การศึกษา วัฒนธรรม สุขภาพ ศิลปะ เป็นต้น การมีส่วนร่วมพัฒนาชุมชนท้องถิ่นเป็นภารกิจสำคัญที่ผู้บริหารฮาร์วาร์ดต้องการผลักดันให้เกิดขึ้นอย่างจริงจัง อันสะท้อนถึงการมีส่วนร่วมรับผิดชอบต่อสังคมของฮาร์วาร์ดด้วยอีกทางหนึ่ง 

     การมีส่วนร่วมพัฒนาชุมชนท้องถิ่นของฮาร์วาร์ดดังกล่าวนี้รวมถึงการให้บริการเสริมสร้างศักยภาพให้กลุ่มเด็กนักเรียนท้องถิ่น โดยฮาร์วาร์ดจะเป็นดังขุมทรัพย์ที่เปิดให้เด็กนักเรียนท้องถิ่นเข้ามาเรียนรู้ แสวงหา และใช้ประโยชน์จากทรัพยากรของมหาวิทยาลัย มีส่วนช่วยเตรียมความพร้อมให้เด็กนักเรียนท้องถิ่นก่อนเข้าสู่ชีวิตการทำงานและการศึกษาในระดับที่สูงขึ้นต่อไป 

     กิจกรรมการให้บริการแก่เด็กนักเรียนท้องถิ่นของฮาร์วาร์ดได้รับความสนใจอย่างมาก แต่ละปีมีเด็กนักเรียนท้องถิ่นเข้าใช้บริการดังกล่าวนี้ เป็นจำนวนมาก อาทิ กิจกรรมการจ้างงานช่วงฤดูร้อน กิจกรรมการให้คำแนะนำปรึกษาด้านการเรียน กิจกรรมพาท่องเที่ยวเยี่ยมชมมหาวิทยาลัย เป็นต้น
กิจกรรมที่ฮาร์วาร์ดให้บริการแก่กลุ่มเด็กนักเรียนท้องถิ่นมีหลายกิจกรรม ผมวิเคราะห์ว่า กิจกรรมเหล่านี้เป็นประโยชน์ช่วยเสริมสร้างศักยภาพและการเรียนรู้ให้แก่เด็กนักเรียนท้องถิ่น ดังนี้ 

โฟล์คสวาเกนบริษัทรถยนต์ที่มี ?ชื่อเสียง? ระดับโลกมานานเกือบร้อยปี กลับกลายเป็นบริษัทที่มี ?ชื่อเสีย? ระดับโลก เพียงชั่วพริบตา เมื่อถูกจับได้ว่า ?ทุจริต? ใช้ซอฟต์แวร์โกงค่าการทดสอบปล่อยไอเสียจากรถเครื่องยนต์ดีเซล

กรณีทุจริตดังกล่าว ส่งผลให้ประธานผู้บริหารบริษัทโฟล์คสวาเกน ต้องลาออกจากตำแหน่ง และส่งกระทบต่อรถโฟล์คสวาเกน 11 ล้านคันทั่วโลก ต้องรับผิดชอบค่าเสียหาย ซึ่งอาจสูงถึง 6,500 ล้านยูโร และอาจต้องเผชิญการดำเนินคดีในสหรัฐฯ ซึ่งคาดว่าอาจมีโทษปรับเงินหลายพันล้านดอลลาร์

?ถ้าเราพิการทางกาย เรายังพอจะหาวิธีทดแทนได้ แต่ถ้าเราพิการทางภาษาอังกฤษ เราจะเป็นอัมพาตทางโอกาสตลอดชีวิตอย่างแท้จริง? 

คำกล่าวข้างต้น เป็นข้อสรุปความสำคัญของภาษาอังกฤษในยุคนี้ ซึ่งผมได้กล่าวไว้ในการบรรยายที่ต่าง ๆ เพื่อให้คนไทยทุกคนไม่ว่าอยู่ในแวดวงใด จะได้ตระหนักและเตรียมความพร้อมในการพัฒนาทักษะการสื่อสารภาษาอังกฤษทั้งการฟัง พูด อ่าน และเขียน

Nikkei Asian Review ฉบับวันที่ 27 กรกฎาคม ถึง 2 สิงหาคม 2558 ได้ตีพิมพ์เรื่องราวการทุจริตในการสอบเพื่อสอบเข้าโรงเรียนแพทย์ในประเทศอินเดีย ประเด็นนี้กลายเป็นเรื่องที่ทั่วโลกให้ความสนใจเป็นอย่างยิ่ง ซึ่งน่าจะเป็นกรณีศึกษาสำคัญให้กับแวดวงการศึกษา และการแก้ปัญหาคอร์รัปชันของประเทศไทยได้บ้างไม่มากก็น้อย  

         เรียนมาก แต่อย่า ?คิดน้อย?...
         ครั้งหนึ่ง ผมไปให้คำปรึกษาแนะนำผู้บริหารชาวต่างประเทศที่ได้มาเปิดบริษัทสาขาในประเทศไทย เขาได้ตั้งข้อสังเกตหลังจากทำงานร่วมกับพนักงานคนไทยมาพักหนึ่งว่า ตั้งแต่เดินทางพบปะผู้คนมาทั่วโลก เขาพบว่า พนักงานคนไทยส่วนใหญ่ค่อนข้างขาดความคิดเชิงวิพากษ์ เมื่อเทียบกับพนักงานที่เป็นคนชาติอื่น ๆ

         ฮาร์วาร์ดให้ความสำคัญกับการบูรณาการวิชาการสู่การปฏิบัติหลากหลายรูปแบบ ในที่นี้รวมถึงการเรียนการสอนทางด้านวิชากฎหมายของวิทยาลัยกฎหมายแห่งฮาร์วาร์ด (Harvard Law School) ด้วยเช่นเดียวกัน 
ปัจจุบันวิทยาลัยกฎหมายแห่งฮาร์วาร์ดมีคณาจารย์เต็มเวลาอยู่ทั้งหมด 100 คน และคณาจารย์พิเศษมากกว่า 150 คน แต่ละปีวิทยาลัยกฎหมายแห่งนี้มีนักศึกษาที่ผ่านการคัดเลือกให้เข้าศึกษาต่อประมาณ 1,990 คน  การเรียนการสอนของวิทยาลัยแห่งนี้มีความเข้มข้นอย่างมาก นักศึกษาต้องเรียนและทำงานอย่างหนัก แต่แม้จะเป็นเช่นนั้นนักศึกษายังคงจัดสรรเวลาสำหรับการทำกิจกรรมเพิ่มเติมประสบการณ์ภายนอกด้วยเช่นเดียวกัน บรรยากาศการเรียนการสอนเช่นว่านี้มีส่วนสำคัญต่อการช่วยบ่มเพาะหล่อหลอมนักศึกษาให้ได้รับการพัฒนาศักยภาพครบถ้วนทุกด้าน

         ..."รับทำวุฒิปลอมด่วนราคาถูกเพื่อใช้สมัครงาน" ..."ทำวุฒิของแท้ ใช้เรียน ใช้สมัครงาน ราคากันเอง"

         คำโฆษณาจูงใจที่พบได้ทันที เมื่อพิมพ์คำว่า "ปลอมวุฒิการศึกษา"  ให้ค้นหาในอินเทอร์เน็ต จะพบว่า มีเว็บที่ "รับจ้าง" ปลอมอย่างโจ่งแจ้ง ด้วยคำโฆษณาและรายละเอียดราคาในแต่ละวุฒิ แต่ละสถาบันอย่างละเอียด รวมทั้ง ให้ความมั่นใจว่าจะเหมือนจริงจนแทบไม่มีใครจับได้

         การพัฒนาหลักสูตรที่สนองตอบความต้องการที่แตกต่างหลากหลายของผู้เรียนเป็นลักษณะสำคัญประการหนึ่งของการจัดการศึกษาแห่งฮาร์วาร์ด ปัจจุบันฮาร์วาร์ดมีรายวิชาที่เปิดสอนมากกว่า 8,000 วิชา จากทั้งหมด 10 คณะและวิทยาลัย  และมีการพัฒนารายวิชาใหม่ ๆ อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้เหมาะสมกับยุคสมัยและความสนใจของนักศึกษา ในที่นี้รวมถึงโครงการอบรมระยะสั้นที่เปิดให้กับนักศึกษาฮาร์วาร์ดและกลุ่มบุคคลทั่วไปที่มีความสนใจได้มีโอกาสเข้ามาแสวงหาวิชาความรู้และใช้ทรัพยากรของมหาวิทยาลัยด้วยจำนวนหนึ่ง

         การจัดการศึกษาแห่งฮาร์วาร์ดให้ความสำคัญกับการพัฒนาผู้เรียนครบทุกองค์ประกอบ ทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และสติปัญญา ความรู้ ความสามารถ ในที่นี้รวมถึงการสนองตอบความต้องการในการสัมผัสความงามทางด้านศิลปะของนักศึกษาและประชาคมมหาวิทยาลัย เริ่มตั้งแต่การพัฒนาสิ่งแวดล้อมรอบตัวจนกระทั่งการเรียนการสอนในชั้นเรียน โดยให้มีการบูรณาการศิลปะเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตมหาวิทยาลัย เพื่อเปิดโอกาสให้ทั้งนักศึกษาและประชาคมมหาวิทยาลัยได้ซึมซับและสัมผัสความงามทางด้านศิลปะอย่างเป็นธรรมชาติ อันมีส่วนสำคัญอย่างยิ่งต่อการช่วยบ่มเพาะหล่อหลอมลักษณะนิสัยและจิตใจที่เห็นคุณค่าความงามทางด้านศิลปะให้แก่นักศึกษาและประชาคมมหาวิทยาลัยอีกทางหนึ่ง 

 
 

ในช่วงที่ผ่านมา เกิดปรากฏการณ์ ?นักเรียนประท้วงขับไล่ผอ.? ขึ้นอย่างต่อเนื่อง ในพื้นที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศ ด้วยเหตุผลข้อกล่าวหาที่คล้าย ๆ กัน นั่นคือ มีการบริหารงานไม่โปร่งใส ส่อไปในทางทุจริต โดยเฉพาะการใช้จ่ายเงินงบประมาณอย่างไม่เหมาะสม การจัดซื้อจัดจ้าง การซื้อวัสดุการเรียนที่แพงเกินจริงและไม่มีคุณภาพ มีการเรียกเก็บเงินค่าบำรุงโรงเรียน เงินบริจาค โดยไม่ชัดเจนว่านำไปทำอะไร ฯลฯ

ปรากฏการณ์ทางสังคมนี้ ทำให้เกิดการวิพากษ์วิจารณ์ทั้งในมุมลบมุมบวก บางคนมองว่า เด็กสมัยนี้ปกครองยาก ไม่ให้ความเคารพผู้ใหญ่ บางคนมองว่าเป็นการเลียนแบบผู้ใหญ่ ไม่พอใจใคร ก็ออกมาประท้วงขับไล่ บ้างก็มองว่าเด็กเหล่านี้ถูกชักจูงยุยง จากกลุ่มตรงข้ามที่ต้องการทำลายอีกฝ่ายหนึ่ง