คิดใหม่ คิดไกล คิดก่อน เพื่ออนาคต

     เมื่อต้นเดือนมกราคม 2555 ที่ผ่านมา บริษัทอีสต์แมนโกดัก ผู้ผลิตฟิล์ม กล้องถ่ายรูป และปรินเตอร์  ?โกดัก? ที่ก่อตั้งมานานกว่า 131 ปี เตรียมยื่นขอพิทักษ์ทรัพย์ตามกฎหมายล้มละลาย หลังราคาหุ้นของบริษัทดิ่งฮวบไปร้อยละ 88  ตลอดปีที่ผ่านมา นักวิเคราะห์ได้คาดการณ์ว่า เหตุการณ์ดังกล่าวเป็นผลสืบเนื่องจากการตีตลาดของธุรกิจกล้องดิจิตอล ซึ่งได้รับความนิยมมากกว่ากล้องฟิล์ม จนอาจเรียกได้ว่า แทบไม่มีใครใช้กล้องที่ใส่ฟิล์มแล้วในปัจจุบัน

     โกดัก นับเป็นตัวอย่างล่าสุดของธุรกิจที่ถูกเทคโนโลยี ?ใหม่? เข้ามาตีตลาดและชนะอย่างราบคาบ เพียงเพราะว่าไม่สามารถปรับตัวได้ทัน ต้องแพ้ผู้ที่คิดใหม่ คิดไกล คิดก่อน
      โลกปัจจุบันและอนาคตไม่มีพื้นที่ของผู้ที่หยุดนิ่ง แต่เปิดกว้างสำรับผู้ที่พัฒนาอย่างไม่หยุดยั้ง ทั้งในระดับปัจเจกหรือเราแต่ละคน และในระดับองค์กร
     ?นวัตกรรม" จึงนับเป็นเครื่องมือหนึ่งที่สำคัญในการพัฒนาความสามารถในการแข่งขัน  โดยนวัตกรรม (Innovation) เป็นการใช้ความรู้ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ อันนำมาซึ่งการประดิษฐ์คิดค้นและปรับปรุงกระบวนการผลิตสินค้าและบริการให้มีความแปลกใหม่ขึ้นกว่าเดิมหรือเป็นการนำแนวคิดใหม่มาใช้ 

  
แหล่งที่มาของภาพ : http://www.game-changer.net/wp-content/uploads/2012/10/Strategic-Thinking.png
 
     การเลือกองค์กรการทำงานเพื่ออนาคตของเรา จึงไม่ควรพิจารณาเพียงองค์กรที่ประสบความสำเร็จในปัจจุบัน แต่ควรเลือกองค์กรแห่งอนาคต ซึ่งมีลักษณะเป็นองค์กรที่ไม่หยุดนิ่ง แต่เรียนรู้และพัฒนาสิ่งใหม่ ๆ อยู่เสมอ รวมทั้งกล้าเปลี่ยนแปลงและหยิบยื่นสิ่งใหม่เข้าสู่ตลาดก่อนผู้อื่นเสมอ  ข้อสังเกตในการเลือกองค์กรการทำงานเพื่ออนาคต ได้แก่
     โครงสร้างองค์กรเพื่ออนาคต ปัจจัยสำคัญที่ส่งเสริมให้องค์กรมีการสร้างนวัตกรรมใหม่ ๆ อยู่เสมอ ได้แก่ การมีวิสัยทัศน์ที่ชัดเจนร่วมกันทั้งผู้บริหารและพนักงานในองค์กร   การจัดโครงสร้างองค์กรให้เอื้อต่อการสร้างนวัตกรรม การพัฒนาระบบจัดการความรู้ในองค์กรที่ดี มีระบบการสร้างแรงจูงใจที่เหมาะสม  บุคลากรในองค์กรได้รับการพัฒนาองค์ความรู้ในด้านต่าง ๆ อย่างต่อเนื่องและมีการจัดสรรโครงสร้างพื้นฐานทางด้านเทคโนโลยีในองค์กรอย่างครบถ้วน 
วัฒนธรรมองค์กรเพื่ออนาคต การสร้างนวัตกรรมใหม่ในองค์กรจะไม่สามารถขับเคลื่อนอย่างลื่นไหลได้ หากไร้ซึ่ง ?วัฒนธรรม? ขององค์กรที่คอยสนับสนุน เนื่องจากวัฒนธรรมองค์กรเป็นองค์ประกอบพื้นฐานที่สำคัญยิ่งต่อการพัฒนาขีดความสามารถด้านนวัตกรรมและเทคโนโลยี การเสริมสร้างวัฒนธรรมให้พนักงานมีความอยากรู้อยากเห็น อยากทดลอง ชอบคิดชอบสร้างสรรค์สิ่งใหม่ขึ้นกว่าที่เป็นอยู่เดิม ตัวอย่างของวัฒนธรรมองค์กรได้แก่  
     วัฒนธรรมแบ่งปันความรู้ (Knowledge-sharing culture) สนับสนุนการเรียนรู้และการแบ่งปันกระจายความรู้ เปิดโอกาสให้พนักงานได้สร้างความสัมพันธ์กันทั้งในแบบที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ เช่น วัฒนธรรมองค์กรของญี่ปุ่นที่ผู้บริหารสนับสนุนให้มีการใช้เวลาร่วมกันหลังเลิกงาน ด้วยการรับประทานอาหารร่วมกัน พบปะสังสรรค์ตามสโมสร เป็นต้น
     วัฒนธรรมการเรียนรู้ (Educatable culture) คนจำนวนมากกลัวความผิดพลาด และมองความผิดพลาดเป็นความล้มเหลว อย่างไรก็ตามความผิดพลาดอาจเป็นแนวทางหนึ่งที่ทำให้ค้นพบนวัตกรรมใหม่ที่ก่อให้เกิดประโยชน์ต่อองค์กร โดยเมื่อเกิดความผิดพลาดเราควรตั้งคำถามถามว่า ?อะไรคือสาเหตุของเรื่องที่เกิดขึ้น แล้วเราจะสามารถเปลี่ยนให้เป็นประโยชน์ได้อย่างไร? 
     วัฒนธรรมประชาธิปไตย (Democratic culture) องค์กรจำนวนมากมองความแตกต่าง หรือความขัดแย้งทางความคิดว่าเป็น ?ความแตกแยก? ยึดติดกับกรอบความคิดเดิม ๆ แต่องค์กรเพื่ออนาคตจะเปิดโอกาสให้พนักงานได้คิดและทำในสิ่งต่าง ๆ ได้อย่างอิสระภายใต้กรอบกติกาที่กำหนด เพื่อให้พนักงานแต่ละคนได้สะท้อนมุมมองความคิดของตนเองและเป็นประโยชน์ในการสร้างสรรค์นวัตกรรมให้แก่องค์กร
     วัฒนธรรมที่เน้นเป้าหมาย (Goal-oriented Culture) มีวัฒนธรรมที่เน้นเป้าหมายและปรับเปลี่ยนข้อจำกัดเป็นโอกาส เพื่อให้บุคลากรในองค์กรไม่หยุดที่จะคิดหาทางออกสำหรับปัญหาและไม่หยุดที่จะนำเสนอสิ่งใหม่ โดยการใช้เป้าหมายเป็นตัวตั้ง และผลักดันโดยวิธีการต่าง ๆ ที่นอกกรอบการปฏิบัติเดิมเพื่อไปให้สำเร็จตามเป้าหมายที่วางไว้
     วัฒนธรรมการแข่งขัน (Competition culture) บรรยากาศในการแข่งขันจะเป็นตัวกระตุ้นและเพิ่มขีดความสามารถให้กับพนักงานในองค์กรไม่หยุดที่จะคิดและสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ ๆ ขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง ตัวอย่างเช่น การสร้างระบบการให้คุณให้โทษในองค์กร การสร้างระบบการ พิจารณาปรับตำแหน่งงานโดยอิงที่ความสามารถและผลงานอย่างวัดได้เป็นรูปธรรม เป็นต้น
     องค์กรเพื่ออนาคตจะมีวัฒนธรรมคิดใหม่ คิดไกล คิดก่อน ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญในการสร้างนวัตกรรมใหม่ ๆ และจะทำให้คนทำงานทุกคนสามารถยืนหยัดได้อย่างมั่นคงในอนาคตที่เปลี่ยนแปลและพัฒนาไปอย่างรวดเร็ว

ศ.ดร. เกรียงศักดิ์ เจริญวงศ์ศักดิ์
นักวิชาการอาวุโส ศูนย์ศึกษาธุรกิจและรัฐบาล มหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ด
kriengsak@kriengsak.com, http://www.kriengsak.com 
Tags: 
อนาคต
Post date: 
Thursday, 7 February, 2013 - 18:04