การเลือกตั้ง

เห็นรายนามผู้สมัครสมาชิกวุฒิสภาปีนี้กันไปแล้ว หลังจากที่คณะกรรมการเลือกตั้ง (กกต.) ได้เปิดรับสมัครไปเมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา โดยมีผู้สมัครกว่า 1200 คนทั่วประเทศ ทั้งกลุ่มนักวิชา

ประเด็นสำคัญในการยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ประการหนึ่ง ได้แก่ ข้อถกเถียงเกี่ยวกับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อ (party list) ยังควรมีและจำเป็นต่อสังคมการเมืองไทยต่อไปอีกหรือไม่?

ประเด็นการเป็นสมาชิกพรรคการเมืองไม่น้อยกว่า 90 วันก่อนวันรับสมัครรับเลือกตั้ง นับเป็นอีกประเด็นหนึ่งที่อยู่ในความสนใจแก้ไขรัฐธรรมนูญ เนื่องจากที่ผ่านมา การกำหนดกติกาดังกล่าว กลับส่งผลให้ผู้นำพรรคการเมืองบางพรรคใช้เงื่อนไขนี้เป็นอำนาจต่อรองกับ ส.ส.ภายในพรรค ให้ต้องทำตามมติและความเห็นของพรรคทุกอย่าง โดยไม่ให้ ส.ส.คนใดออกนอกแถว และขณะเดียวกัน หาก ส.ส.จะย้ายพรรคก่อนมีการเลือกตั้ง ส.ส.จะต้องรับความเสี่ยงจากการที่รัฐบาลอาจยุบสภา เพราะกฎหมายระบุว่า ต้องจัดให้มีการเลือกตั้งภายใน 45 วัน หรือหากรัฐบาลอยู่ครบวาระ 4 ปี กฎหมายกำหนดว่

ในบรรดาอาชีพต่าง ๆ ที่ถูกเหน็บแนบ ดูถูกดูแคลน ไม่ให้ความเชื่อมั่นศรัทธามากที่สุด ปรากฏว่า อาชีพ ldquo;นักการเมืองrdquo; ติดหนึ่งในอาชีพที่มีคนกล่าวถึง ในเชิงเสียดสี เย้ยหยัน ดูถูกดูแคลน มาโดยตลอด

รัฐธรรมนูญปี พ.ศ. 2540 ได้ก่อเกิดผลหลายประการต่อการพัฒนาประชาธิปไตยของประเทศ ทั้งมิติการเป็นตัวแทนของประชาชน ความเท่าเทียม และเสถียรภาพของรัฐบาล ซึ่งมีความสำคัญต่อการพัฒนาประชาธิปไตยของประเทศในระยะยาว

หากยังคงให้วุฒิสมาชิกมาจากการเลือกตั้งรูปแบบการเลือกตั้งวุฒิสมาชิก ตามรัฐธรรมนูญ 2540 ต้องมีการเปลี่ยนแปลง เพราะไม่ได้สะท้อนความเป็นตัวแทนประชาชนที่แท้จริง

การยกร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ที่เกี่ยวกับ ldquo;คณะกรรมการการเลือกตั้งrdquo; (กกต.) นับเป็นประเด็นที่ต้องให้ความสำคัญและหาทางออกร่วมกันว่า กกต. ควรมีที่มาและอำนาจหน้าที่อย่างไรจึงจะเหมาะสม เพื่อให้กระบวนการเข้าสู่อำนาจทางการเมืองของนักการเมืองเกิดความบริสุทธิ์และเที่ยงธรรมมากที่สุด

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2540 ได้ให้อำนาจแก่คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ซึ่งเป็นองค์กรอิสระเพื่อจัดการเลือกตั้งทั่วไป แต่อำนาจหน้าที่ของ กกต. ในรัฐบาลชุดที่แล้วได้ถูกแทรกแซงจากอำนาจทางการเมือง และทำลายระบบตรวจสอบถ่วงดุลอำนาจ โดยมีการวางเครือข่ายให้คนของฝ่ายการเมืองเข้ามาดำรงตำแหน่งในสำนักงาน กกต. จนเกิดปัญหากล่าวหาหลายประการ ไม่ว่าจะเป็น การซื้อขายใบเหลือง ใบแดง มีการร้องเรียนเรื่องการเรียกเงินให้หลุดคดีใบเหลือง-ใบแดง การพิจารณาวินิจฉัยคดีที่ผิดพลาดของ กกต. เป็นต้น

ข้อถกเถียงในประเด็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) เพื่อแก้ไขร่างรัฐธรรมนูญในครั้งนี้ เรื่องหนึ่งที่ต้องพิจารณาให้รอบคอบในเชิงหลักการ ได้แก่ การเลือกตั้ง ส.ส. ว่าควรมีระบบการเลือกตั้งแบบแบ่งเขตเรียงเบอร์ หรือ เขตเดียวเบอร์เดียว จึงสะท้อนความเท่าเทียมและการเป็นตัวแทนประชาชนทั้งประเทศได้มากกว่ากัน

ประเด็นสำคัญและถูกจับตามองมากที่สุดในการร่างรัฐธรรมนูญฉบับ ๒๕๕๐ คงหนีไม่พ้นประเด็นที่มาของนายกรัฐมนตรี ซึ่งเป็นประเด็นที่มีความอ่อนไหว เพราะมีความหวั่นเกรงว่าจะมีการสืบทอดอำนาจทางการเมือง ทั้งของฝ่ายทหารที่ทำการรัฐประหารและขั้วอำนาจเก่า ผ่านการเปิดช่องให้นายกมาจากคนนอกได้ หรือการไม่ระบุที่มาของนายกฯ ไว้เลย