ทำไมต้องมีคนกลางเพื่อแก้ไขรัฐธรรมนูญ
จากการประกาศคว่ำบาตรการเลือกตั้งในวันที่ 2 เมษายน 2549 ของพรรคร่วมฝ่ายค้าน ซึ่งประกอบด้วย พรรคประชาธิปัตย์ พรรคชาติไทย และพรรคมหาชน หลังจากการปฏิเสธของนายกรัฐมนตรีที่จะร่วมลงนามในสัตยาบันที่พรรคร่วมฝ่ายค้านเสนอ โดยเฉพาะการแก้ไขรัฐธรรมนูญมาตรา 313 เพื่อให้มีคนกลางมาเป็นผู้ดำเนินการปฏิรูปการเมืองและแก้ไขรัฐธรรมนูญ
คำถามคือ เหตุใดจึงต้องกำหนดให้แก้มาตรา 313 เพื่อให้มีคนกลางเข้ามาแก้ไขรัฐธรรมนูญ
เพราะไม่มีหลักประกันใด ๆ ว่า นายกฯจะทำตามคำมั่นสัญญาหรือไม่ ถึงแม้นายกฯอ้างว่า พรรคไทยรักไทยและพรรคการเมืองอื่น ๆ ที่มิได้มีสมาชิกอยู่ในสภาผู้แทนราษฎร ได้ทำสัญญาประชาคมที่จะแก้ไขรัฐธรรมนูญหลังจากการเลือกตั้งในวันที่ 2 เม.ย. 2549 แต่เป็นเพียงสัญญาปากเปล่า มิได้มีการลงนามอย่างเป็นลายลักษณ์อักษร มิได้มีการกำหนดเงื่อนไขใด ๆ ในการแก้ไขรัฐธรรมนูญ ยิ่งไปกว่านั้น ที่ผ่านมา นายกฯได้ให้คำมั่นสัญญาเป็นจำนวนมาก แต่ได้ละเมิดคำมั่นสัญญาเป็นจำนวนมากเช่นกัน
เพราะนักการเมืองเป็นกลุ่มคนที่มีส่วนได้ส่วนเสียกับการแก้ไขรัฐธรรมนูญ การที่มาตรา 313 ของรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2540 ระบุว่า ญัตติขอแก้ไขเพิ่มเติมต้องมาจากคณะรัฐมนตรี หรือจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร หรือจากทั้งสองสภา และการลงมติแก้ไขรัฐธรรมนูญเป็นอำนาจของทั้งสองสภา ดังนั้นการให้นักการเมืองมามีส่วนในการแก้ไขรัฐธรรมนูญ จึงไม่สามารถสร้างความมั่นใจได้ว่า รัฐธรรมนูญฉบับใหม่ที่จะเกิดขึ้นนั้น เป็นรัฐธรรมนูญที่เป็นไปเพื่อประโยชน์ของประชาชนหรือนักการเมือง โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การที่นายกฯได้รับการครหาว่า มีพฤติกรรมในการแทรกแซงและควบคุมรัฐสภา จึงไม่ควรอย่างยิ่งที่จะให้นักการเมืองมามีส่วนแก้รัฐธรรมนูญ
คำถามต่อมา คนกลางควรจะมีที่มาอย่างไร
คนกลางที่จะมาเป็นผู้ดำเนินการปฏิรูปการเมือง มิควรเป็นผู้ที่มาจากการคัดเลือกหรือการแต่งตั้งของรัฐบาลหรือรัฐสภา เนื่องจากสถาบันต่าง ๆ เหล่านี้มีข้อสงสัยเกี่ยวกับความเป็นกลางและความน่าเชื่อถือ เหตุเพราะมีความเสี่ยงจากการแทรกแซงและครอบงำจากการเมือง เช่นเดียวกับข้อสงสัยที่มีต่อองค์กรอิสระต่าง ๆ ในปัจจุบัน
ดันั้นคนกลางน่าจะมาจากสถาบันที่ประชาชนทั้งประเทศให้ความเคารพและเชื่อถือ คือการที่พระมหากษัตริย์พระราชทานคนกลางมาให้แก่ปวงชน เป็นคนกลางที่เป็นอิสระ ไม่ฝักใฝ่กับพรรคการเมืองใด และเป็นผู้ที่มีความตั้งใจจริงที่จะปฏิรูปการเมือง โดยไม่มีเจตนาที่จะเอื้อประโยชน์แก่คนกลุ่มใด
การกำหนดเงื่อนไขในการแก้ไขมาตรา 313 ของรัฐธรรมนูญ จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่ง และเป็นหลักประกันของการปฏิรูปการเมืองและการได้รัฐธรรมนูญที่เป็นของปวงชนชาวไทยอย่างแท้จริง