สอนความปลอดภัย...เริ่มได้ที่โรงเรียน



* ที่มาองภาพ - http://www.ncdc.gov.uk/media/images/q/m/StBreockFoodSafety640_1.jpg
การศึกษานอกจากจะเป็นเครื่องมือในการพัฒนาคนแล้ว การศึกษายังเป็นเครื่องมือที่ช่วยในการเตรียมคนให้พร้อมทั้งความรู้และความเข้าใจในการรับมือกับสิ่งต่าง ๆ รอบตัวได้ ซึ่งรวมถึงอุบัติภัยต่าง ๆ ด้วย ดังตัวอย่างของ Tilly Smith เด็กหญิงชาวอังกฤษ อายุ 10 ขวบ ที่เรียนเรื่องสึนามิที่โรงเรียนก่อนมาเที่ยวภูเก็ต ในวันเกิดเหตุ ระหว่างเดินเล่นอยู่ที่ชายหาด เธอเห็นน้ำลดลงอย่างรวดเร็วพร้อมกับมีฟองขึ้นปุด ๆ เธอจำได้ว่าเหมือนกับภาพของการเกิดสึนามิที่ฮาวายซึ่งเคยเห็นจากวิดีทัศน์ในชั้นเรียนวิชาภูมิศาสตร์ เธอจึงรีบมาบอกพ่อแม่และร้องตระโกนบอกคนอื่น ๆ ให้หนีภัยจนสามารถช่วยคนให้รอดชีวิตได้กว่าร้อยคน
ในบริบทของเมือง โดยเฉพาะเมืองมหานครเช่นกรุงเทพนี้ ปัญหาความไม่ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินนับเป็นปัญหาสำคัญที่ถูกเลือกในอยู่ในอันดับต้น ๆ ตามผลการสำรวจปัญหาที่คนกรุงเทพต้องการได้รับการแก้ไข อาจจะมีหลายมาตรการที่จำเป็นต้องใช้เพื่อการแก้ไขปัญหาความไม่ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน แต่สิ่งที่สำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่าการแก้ไข นั่นคือการป้องกันเพื่อลดโอกาสที่จะเกิดปัญหาให้เหลือน้อยที่สุด การศึกษาในระบบสามารถถูกใช้เพื่อเป็นเครื่องมือในการป้องกันปัญหาความไม่ปลอดภัยนี้ได้
แต่เมื่อย้อนหลังกลับไปดูนโยบายของกรุงเทพมหานครในช่วงที่ผ่านมา เป็นที่น่าเสียดายว่า การศึกษาในระบบแทบจะไม่ได้ถูกนำมาใช้เพื่อแก้ไขปัญหาของคนกรุงเทพอย่างเป็นรูปธรรมมากนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่งปัญหาความไม่ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน ซึ่งเป็นภัยใกล้ตัวที่สามารถเกิดขึ้นได้ในทุกที่ทุกเวลา แม้ว่าที่ผ่านมากรุงเทพมหานครจะมีโครงการอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับการป้องกันระวังภัยส่วนตัว แต่ก็เป็นไปแบบขาดความต่อเนื่อง และขึ้นกับความสนใจของผู้ว่าราชการกรุงเทพในแต่ละยุคแต่ละสมัย ทั้งที่ความเป็นจริงแล้วกระบวนการสร้างให้เกิดจิตสำนึกทางด้านความปลอดภัยนี้ จำเป็นต้องอาศัยระยะเวลาและความต่อเนื่องในการดำเนินการ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการได้รับการปลูกฝังตั้งแต่ในช่วงวัยเด็กและเยาวชน
นายกเทศมนตรีมหานครลอนดอน ประเทศอังกฤษ ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญและบทบาทของเด็กและเยาวชนในการสร้างความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน จึงได้กำหนดเป็นยุทธศาสตร์หนึ่งของ ldquo;แผนปฏิบัติการความปลอดภัยของเมืองลอนดอน ปี 2006-2008 (London Safety plan ndash; action plan)rdquo; โดยมีเป้าหมายที่จะสร้างเสริมความรู้ ความเข้าใจ และประสบการณ์ ในเรื่องความปลอดภัยให้กับกลุ่มเยาวชน เพื่อให้กลุ่มคนเหล่านี้ขยายผลไปยังครอบครัวของตนเองต่อไป ซึ่งวิธีการนี้นับได้ว่าเป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพและมีประสิทธิผลมากกว่าการพยายามสื่อสารไปยังกลุ่มคนในครอบครัวโดยตรง รวมทั้งยังริเริ่มโครงการร่วมกับโรงเรียนต่าง ๆ ในลอนดอน ในการสอนและปลูกฝังให้เด็กนักเรียนเกิดความตระหนักและเห็นความสำคัญในเรื่องของความปลอดภัยทางด้านอัคคีภัยมากขึ้น
นอกจากนี้ คณะผู้บริหารมหานครนิวยอร์ก ประเทศสหรัฐอเมริกา ได้นำกลไกการศึกษาไปใช้ในการจัดการกับปัญหาความไม่ปลอดภัยอย่างเป็นรูปธรรมเช่นเดียวกัน โดยการจัดตั้ง FDNY High school for fire amp; life safety ขึ้น เพื่อให้เป็นช่องทางในการปลูกฝังค่านิยมที่ดีในเรื่องความปลอดภัยให้กับกลุ่มเยาวชน รวมทั้งยังใช้เป็นช่องทางในการดึงดูดคนที่สนใจให้เข้ามารับการฝึกหัดเป็นเจ้าหน้าที่ดับเพลิงด้วย
โรงเรียนในกรุงเทพ โดยเฉพาะโรงเรียนในสังกัดความรับผิดชอบของกรุงเทพมหานคร ควรที่จะบูรณาการหลักสูตรความปลอดภัยที่มีความเหมาะสมกับผู้เรียนในแต่ละช่วงวัย เข้าไปในโรงเรียนสังกัดกรุงเทพมหานครทุกโรงเรียน ตัวอย่างเช่น ในระดับชั้นประถมศึกษาจัดให้มีหลักสูตรการเรียนการสอนที่เกี่ยวกับความปลอดภัยเบื้องต้น อาทิ ความปลอดภัยบนท้องถนน การป้องกันความปลอดภัยในครัวเรือน การป้องกันการเกิดอัคคีภัยในบ้านและบริเวณชุมชน การป้องกันภัยจากน้ำท่วม แผ่นดินไหว
สำหรับในระดับมัธยมศึกษา เนื่องด้วยเป็นวัยที่เริ่มมีการตระหนักถึงเรื่องความปลอดภัยในการดำเนินชีวิตมากขึ้น ก็จัดให้มีหลักสูตรการเรียนการสอนเกี่ยวกับความปลอดภัยที่มีลักษณะเป็นรูปธรรม โดยผสมผสานไปกับกระบวนการสร้างจิตสาธารณะ ผ่านทางการดำเนินกิจกรรมหรือโครงการที่ใช้การปฏิบัติจริง เช่น วิธีการดับไฟและการใช้อุปกรณ์ดับเพลิง การช่วยเหลือผู้ประสบภัยในสถานการณ์ต่าง ๆ การป้องกันตนเองและผู้อื่นในสถานการณ์ที่เสี่ยงต่อการเกิดอันตราย การป้องกันตัวจากการถูกลวนลาม รวมทั้งการป้องกันและแก้ไขปัญหาความปลอดภัยร่วมกับชุมชน เป็นต้น ทั้งนี้โดยอาศัยการประสานความร่วมมือกับหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่น สถานีดับเพลิง สำนักงานเขต สถานีตำรวจในพื้นที่
หลักสูตรเหล่านี้ควรกำหนดให้เป็นวิชาเฉพาะที่มีการวัดและประเมินผลอย่างเป็นรูปธรรม โดยอาจจะเชื่อมโยงเป็นส่วนหนึ่งของวิชาพื้นที่ฐานวิชาใดวิชาหนึ่ง เพื่อให้นักเรียนได้เรียนอย่างครบถ้วนทุกเรื่อง และต่อเนื่องในทุกระดับชั้น แนวคิดนี้วางอยู่บนพื้นฐานความคิดที่ว่า ldquo;การป้องกันย่อมดีกว่าการแก้ไขrdquo; ซึ่งสิ่งนี้จะเกิดขึ้นได้ก็ด้วยการสร้างให้ประชาชนเกิดจิตสำนึกในเรื่องของความปลอดภัย แม้ว่าวิธีการดังกล่าวอาจจะต้องใช้ระยะเวลา แต่ก็เชื่อว่าจะนำมาซึ่งผลลัพธ์ที่ยั่งยืนและถาวร

แสดงความคิดเห็น
admin
Tags: 
ค่านิยม
เผยแพร่: 
0
เมื่อ: 
2008-03-30