ขจัดทุกข์ สร้างสุขในชีวิต
คนทุกคนต่างปรารถนา ldquo;ความสุขrdquo; ในชีวิต ด้วยกันทั้งสิ้น ในทรรศนะของนักจิตวิทยา กล่าวว่า ความสุข คือ ความพอใจในชีวิตความเป็นอยู่ของเรา ความสุขเกิดจากปัจจัยต่าง ๆ จำนวนมากที่มาปฏิสัมพันธ์กัน ความสุขอาจมีการเปลี่ยนแปลงไปได้เมื่อเวลาเปลี่ยนไป โดยแต่ละคนต่างมีมูลเหตุแห่งความสุขในชีวิตที่แตกต่างกันไป
อย่างไรก็ตามในสภาพสังคมปัจจุบันที่เต็มไปด้วยการแข่งขันที่รุนแรง ผนวกกับปัญหาความรุนแรงต่าง ๆ มากมายในสังคม ส่งผลให้เกิดสภาพที่เรียกว่า ldquo;ความสุขหดหาย ndash; ความทุกข์ขยายออกrdquo;โดยจากการที่ผมได้ทำการพัฒนาดัชนีชี้วัดความสุข (Happiness index) พบว่า ภาวะความขัดแย้งทางการเมืองและราคาน้ำมันที่พุ่งสูงขึ้นในปัจจุบัน เป็นเหตุทำให้ช่วงไตรมาสที่ 1 ของปี พ.ศ. 2549 คนไทยประมาณ 1.3 ล้านคน หรือร้อยละ 2.1 ที่เคยมีความสุขมากกลับมีความสุขลดลงเมื่อเทียบกับช่วงเดียวกันของปีก่อนนอกจากนี้ศูนย์วิจัยเอแบคโพลได้เผยผลสำรวจระดับความสุขโดยรวมของประชาชนไทยในไตรมาสสองของปี พ.ศ. 2550 นี้พบว่ามีค่าความสุขโดยรวมลดลง
อย่างไรก็ตาม ในสภาวะที่ไม่ได้ดังใจปรารถนาหรือที่เราอาจเรียกได้ว่าเป็น ldquo;ความทุกข์rdquo; นั้น หากเราตอบสนองต่อความทุกข์หรือปัญหาที่เกิดขึ้นนั้นอย่างไม่ถูกต้อง ความทุกข์นั้นย่อมคงอยู่ไม่หายไปไหน โดยบางวิธี อาจช่วยในเรื่องของอารมณ์ความรู้สึกเพียงชั่วครู่ชั่วยามเท่านั้น อาทิ ออกกำลังกายท่องเที่ยวนวดคลายเครียดฯลฯและอีกหลายวิธีอาจยิ่งสร้างปัญหาอื่น ๆ ตามมามากมาย ตัวอย่างเช่นจน เครียด กินเหล้า โดยเชื่อว่าจะได้ลืมความทุกข์ (เป็นความสุขที่คุณดื่มได้ )...ทะเลาะกับภรรยาหลวง ขจัดทุกข์โดยไปมีภรรยาน้อย ที่ร้ายแรงกว่านั้นบางคนอาจตอบสนองด้วยวิธีการหนีความทุกข์นั้นไปเลย จึงเป็นเรื่องที่น่าคิดว่า เมื่อมีความทุกข์เกิดขึ้นในชีวิต เราควรจะตอบสนองต่อความทุกข์นั้นอย่างไรเพื่อขจัดความทุกข์นั้นออกไปอันนำมาซึ่งความสุขมาแทนที่ในชีวิต
การฝึกฝนทักษะรับมือกับปัญหา ความทุกข์ต่าง ๆ ในชีวิต เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับผู้ปรารถนาความสุขในชีวิต เนื่องจากความทุกข์ยากหรือปัญหาต่าง ๆ ในชีวิตเป็นเรื่องปกติที่ตราบใดที่เรายังมีลมหายใจอยู่เราย่อมหลีกหนีไม่พ้น หลายครั้งเราสามารถป้องกันความทุกข์หรือปัญหาไม่ให้เกิดขึ้นได้ และเมื่อมีปัญหาเกิดขึ้นแล้ว ปัญหาทุกอย่างมีทางแก้ไขทั้งสิ้น ขอให้เราค้นหาสาเหตุให้พบและเลือกวิธีการแก้ปัญหาที่ถูกต้องเหมาะสมจริง ๆโดยทักษะการป้องกันและรับมือต่อความทุกข์ ที่สำคัญได้แก่
ทักษะการคิดพื้นฐานในการแก้ปัญหา การฝึกทักษะในการแก้ปัญหานั้น อีกนัยหนึ่งคือการฝึกทักษะกระบวนการคิดนั่นเองโดยความคิดพื้นฐานที่จำเป็นในการพัฒนาทักษะการแก้ปัญหานั้น อาทิ
...การคิดเชิงวิเคราะห์เพื่อวิเคราะห์ว่าอะไรคือปัญหาที่แท้จริงกันแน่ เพราะในบางครั้ง การแก้ปัญหาของเราอาจไม่ได้แก้ไปที่ตัวปัญหาที่เป็นต้นเหตุ แต่ไปแก้ที่ปลายเหตุ จึงทำให้ปัญหาไม่ได้รับการแก้ไขให้หมดไป
...การคิดเชิงสร้างสรรค์ เพื่อช่วยในการขยายกรอบความคิดไม่ยึดติดกับการแก้ปัญหาหรือวิธีการแก้ปัญหาแบบเดิม ๆ และช่วยในการคิดหาวิธีการหรือแนวทางแก้ไขปัญหาแบบใหม่ ๆ ที่สร้างสรรค์กว่าเดิมให้รู้ว่าในปัญหาหนึ่ง ๆ นั้นสามารถมีทางออกของปัญหาได้มากกว่าหนึ่งทาง
...การคิดเชิงตรรกะการเชื่อมโยงเหตุและผล เพื่อนำมาเปรียบเทียบหาผลกระทบหาทางเลือกที่ดีที่สุดและเวลาที่เหมาะสมที่สุดในการแก้ปัญหา ภายใต้ข้อจำกัดต่าง ๆ โดยไม่ก่อให้เกิดผลกระทบทางลบในด้านอื่น ๆ ตามมา
...การคิดคำนึงถึงความรู้สึกของตนเองและผู้อื่น เนื่องจากองค์ประกอบส่วนใหญ่ของปัญหามัมีคนมาเกี่ยวข้อง ยิ่งมีคนเกี่ยวข้องมาก ปัญหาที่เกิดขึ้นยิ่งซับซ้อน การฝึกการคิดคำนึงถึงความรู้สึกของผู้อื่น เป็นการฝึกการคิดอย่างรอบคอบว่าเราควรใช้แนวทางแก้ปัญหาแบบใดที่ไม่ทำให้ผู้อื่นต้องรู้สึกเดือดร้อนหรือไม่พอใจ นอกจากนี้ยังเป็นการตระหนักรู้อารมณ์ความรู้สึกของตนเองว่ามีอารมณ์ใดเป็นจุดอ่อน จุดแข็ง เพื่อเริ่มพัฒนาและหาแนวทางในการป้องกันปัญหาที่อาจเกิดขึ้นตามมาได้อย่างทันท่วงที
ทักษะการบริหารจัดการ หลายครั้งปัญหาหรือความทุกข์ในชีวิต อาจเกิดจากการชีวิตประจำวันของเราเองที่ขาดทักษะในการบริหารจัดการเรื่องต่าง ๆ อย่างสมดุลและลงตัวอาทิ ปัญหาครอบครัว เนื่องจากมัวแต่ทำงานจนไม่มีเวลาให้ลูกและภรรยา...ปัญหาสุขภาพ เนื่องจากทำงานหนักจนไม่มีเวลาออกกำลังกาย พักผ่อน ไม่ทานอาหารที่มีประโยชน์ ...ปัญหาเรื่องหนี้สิน เนื่องจากขาดวินัยในการใช้เงิน ไม่วางแผนการใช้เงินอย่างดี ดังนั้น การที่เราจะมีความสุขในชีวิตได้นั้น ทักษะการบริหารจัดการจึงเป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องฝึกฝนตัวอย่างเช่น
...ทักษะการบริหารเวลามีการวางแผนการใช้เวลาอย่างเป็นระบบ อันได้แก่ การตั้งเป้า การวางแผน ทำตารางเวลา และควบคุมตารางเวลาให้บรรลุผลสำเร็จ จากงานวิจัยพบว่า การตั้งเป้าหมายและพยายามเพื่อบรรลุสู่เป้าหมายนั้น เป็นสิ่งที่ก่อให้เกิดความสุขในชีวิต โดยการวางแผนการใช้เวลานั้นควรวางไว้อย่างสมดุลในทุกด้านของชีวิต อาทิการทำงาน พักผ่อน ออกกำลังกาย งานอดิเรก ใช้เวลากับครอบครัว
...ทักษะการบริหารเงินทอง มีการวางแผนการใช้เงิน มีวินัยการเงิน ไม่ใช้จ่ายเงินเกินตัว อาทิเป็นหนี้บัตรเครดิตหนี้นอกระบบ
...ทักษะการบริหารอารมณ์ เช่นระเบิดอารมณ์ใส่คนที่ทำให้เราโกรธ เสียใจทั้งด้วยวาจา และการกระทำที่รุนแรง ซึ่งแทนที่ปัญหาจะได้รับการแก้ไข กลับทวีความรุนแรงมากขึ้น ดังนั้น ทักษะการบริหารอารมณ์ หรือเรียนรู้ในการจัดการอารมณ์ในยามที่เผชิญหน้ากับปัญหา ความทุกข์ต่าง ๆ จึงเป็นสิ่งสำคัญ โดยการฝึกทักษะในด้านนี้ อาทิ การฝึกความฉลาดทางอารมณ์ การ ฝึกคิดมุมบวกมีอารมณ์ขัน มองโลกแง่บวกคนจำนวนมากปล่อยให้อารมณ์เป็นตัวกำหนดความคิด การตัดสินใจใช้อารมณ์ความรู้สึกนำหน้าเหตุผลในการจัดการปัญหา
ทักษะการแก้ปัญหาเป็นทักษะสำคัญที่จำเป็นสำหรับทุกคนที่ควรได้รับการฝึกฝนอย่างเป็นระบบ เพื่อสามารถรับมือป้องกันกับความทุกข์ที่เกิดขึ้นในชีวิตได้อย่างรู้เท่าทัน และสามารถตอบสนองต่อปัญหาที่เกิดขึ้นในชีวิตอย่างมีชัยชนะ เพื่อนำมาซึ่งความสุขอันเป็นสิ่งที่ทุกคนปรารถนา
เผยแพร่:
งานอัพเกรด
เมื่อ:
2008-03-26