การกลับมาทำงานของ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร หลังจากเว้นวรรค เพราะแรงกดดันทางการเมืองหลังเลือกตั้ง 2 เมษายน ไปได้ไม่กี่วัน เหตุผลที่นายกฯใช้เป็นข้ออ้าง คือ มีเสียงเรียกร้องจากประชาชนให้ตนกลับมาแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจ ปัญหายาเสพติด และปัญหาชายแดนภาคใต้

ผมคิดว่าการกลับมาของนายกฯ มีเหตุผลที่แท้จริงคือ เพื่อแก้ไขความไม่มั่นคงของพรรคไทยรักไทยที่พร้อมจะพังลงได้ทุกเมื่อ หากไม่มีคนที่ชื่อว่าทักษิณ ชินวัตร

หากพิจารณาสถานการณ์ปัญหาในบ้านเมืองตามที่ได้กล่าวข้างต้น ดูเหมือนช่างเป็นใจให้นายกฯกลับมาทำงานอีกครั้ง แต่ในความเป็นจริงแล้วสภาพปัญหาที่เกิดขึ้นไม่ได้เป็นเรื่องใหม่หรือเพิ่งเกิดขึ้น แต่ได้เกิดขึ้นมาตั้งแต่ก่อนนายกฯยุบสภาหนีการตรวจสอบเสียด้วยซ้ำ

ดังนั้นผมจึงไม่คิดว่านายกฯกลับมาครั้งนี้ จะเป็นไปเพื่อแก้ไขปัญหาที่ตัวเองแก้ไม่ได้ แต่ใช้ปัญหาเป็นข้ออ้างในการกลับมาเสียมากกว่า

อย่างไรก็ตาม ตลอดระยะประมาณ 6 สัปดาห์ที่นายกฯ ไม่ยอมทำหน้าที่แล้วตั้งรองชิดชัยทำหน้าที่แทน ปัญหาของประเทศไม่ได้ลดลงแต่กลับเพิ่มมากขึ้นเสียด้วยซ้ำ ซึ่งสะท้อนว่าการตั้งรักษาการณ์แทนและคณะรัฐมนตรีที่มีอยู่ทั้งหมดไร้ประสิทธิภาพ ไม่สามารถตัดสินใจแก้ไขวิกฤติได้ เพราะก่อนหน้านี้คอยฟังคำสั่งจากคนเพียงคนเดียว ดังนั้นรักษาการแทนฯ ไร้ความหมายไปโดยปริยาย

รัฐบาลที่ผ่าน ๆ มาเป็นรัฐบาลผสมที่มีหลายพรรคการเมือง การตัดสินใจในเรื่องต่าง ๆ อาจมีความล่าช้าไม่ทันใจประชาชนบ้างจึงพอจะเข้าใจได้ แต่รัฐบาลไทยรักไทยเป็นรัฐบาลพรรคเดียวกลับไม่สามารถแก้ปัญหาที่รวดเร็วและมีประสิทธิภาพได้ ทั้ง ๆ ที่มีรัฐมนตรีและนักวิชาการจำนวนมากในพรรค เป็นเรื่องที่เข้าใจได้ยากยิ่ง และเป็นเครื่องชี้ถึงภาวะความไม่มีเอกภาพภายในพรรครัฐบาล

สภาพความไม่เป็นเอกภาพในพรรคไทยรักไทยยิ่งแสดงให้เห็นชัดเจนมากยิ่งขึ้น หลังจากที่ กกต.มีมติจากที่ประชุมกำหนดการเลือกตั้งในวันที่ 22 ตุลาคม ซึ่งทำให้ ส.ส.สามารถปลดล็อกตัวเองจากกฎการย้ายพรรค 90 วันได้ ทำให้มีข่าวการลาออกและกระแสข่าวการย้ายพรรคจากมุ้งต่างๆ ในพรรคไทยรักไทยอย่างหนาหู

ดังนั้นแม้พรรคไทยรักไทยเป็นพรรคใหญ่และมี ส.ส.มากที่สุด แต่หากพรรคฯอยู่ได้เพราะคนเพียงคนเดียว  โอกาสที่ไทยรักไทยจะเป็นสถาบันคงเป็นไปไม่ได้ เพราะไม่ได้สร้างผู้นำที่เป็นตัวตายตัวแทนขึ้นมา และไม่ได้จัดระบบในพรรคให้ขับเคลื่อนไปได้เอง แต่สร้างระบบให้พึ่งพาผู้ก่อตั้งพรรคเพียงคนเดียว

ผมคิดว่าวันหนึ่ง “ไทยรักไทย” อาจจะกลายเป็นรายชื่อของพรรคการเมืองที่อยู่ในหนังสือประวัติศาสตร์ ถ้าวันนั้นไม่มีคนที่ชื่อ พ.ต.ท.ทักษิณ
ชินวัตร