SOUTHERN SEABOARD: ภูมิภาคนำ หรือ โครงสร้างพื้นฐานนำการพัฒนา
(SOUTHERN SEABOARD: : Regional-led or Infrastructure-led development)
 

25 กุมภาพันธ์ 2550

เรียนมิตรสหายที่เคารพรัก                                   

               โครงการพัฒนาพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคใต้ (Southern seaboard) ถูกนำกลับมาปัดฝุ่นอีกครั้งในรัฐบาลปัจจุบัน เพื่อรองรับการขยายตัวของภาคอุตสาหกรรมและบริการ ทดแทนพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออก รัฐบาลมอบหมายให้สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สภาพัฒน์) จัดหาพื้นที่พิเศษครอบคลุม 5 จังหวัด ประกอบด้วย สุราษฎร์ธานี พังงา ภูเก็ต กระบี่ และนครศรีธรรมราช

               ประการแรก ความได้เปรียบเชิงเปรียบเทียบของพื้นที่ภาคใต้คือตำแหน่งทางภูมิศาสตร์ เพราะเป็นเส้นทางที่สั้นที่สุดที่เชื่อมระหว่างมหาสมุทรแปซิฟิกและมหาสมุทรอินเดีย รูปแบบของโครงการจึงเป็นการสร้างสร้างท่าเรือและระบบขนส่งระหว่างชายฝั่งทะเลภาคใต้ทั้งสองด้าน รวมทั้งสร้างนิคมอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้องกับปิโตรเลียม เพราะโครงการนี้จะกลายเป็นเส้นทางขนส่งน้ำมันที่สำคัญของภูมิภาคในอนาคต ดังนั้นการพัฒนาเมืองเพื่อเพิ่มความได้เปรียบของพื้นที่จึงไม่ใช่ปัจจัยสำคัญ เพราะความได้เปรียบของพื้นที่นี้อยู่ที่ตำแหน่งที่ตั้ง ไม่ใช่ความเป็นเมือง ขณะที่การพัฒนาเมืองจะเกิดตามมาเมื่อมีการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานแล้ว แต่หากพัฒนาเมืองขึ้นก่อน อาจเกิดการพัฒนาที่ไร้ระเบียบ ดังที่เกิดขึ้นในเมืองต่าง ๆ ของประเทศ

               ประการที่สอง โครงสร้างพื้นฐานเป็นปัจจัยสำคัญในการรองรับการขยายตัวของภาคอุตสาหกรรมและบริการในพื้นที่ หากไม่มีโครงสร้างพื้นฐานด้านการขนส่ง การพลังงาน และนิคมอุตสาหกรรม จะเป็นการยากที่จะจูงใจให้ภาคเอกชนและนักลงทุนเข้ามาลงทุนในภูมิภาคนี้ ไม่ว่าจะเป็นการลงทุนในอุตสาหกรรมที่เชื่อมโยงกับโครงสร้างการผลิตในพื้นที่นี้หรือไม่ก็ตาม เพราะจะทำให้ผู้ลงทุนมีต้นทุนสูงในการขนส่งและการจัดหาแหล่งพลังงาน รวมทั้งยังขาดการสนับสนุนจากสิ่งอำนวยความสะดวกอื่น ๆ

               ประการที่สาม ปัญหาสำคัญของการพัฒนาพื้นที่ในอดีตไม่ได้เกิดจากความไม่พร้อมของพื้นที่ ทั้งนี้ผลกระทบส่วนหนึ่งที่เกิดจากโครงการพัฒนาพื้นที่ชายฝั่งทะเลภาคตะวันออก เช่น ปัญหามลภาวะ การขาดแคลนน้ำ เป็นต้น ไม่ใช่ปัญหาที่เกิดจากความไม่พร้อมของพื้นที่ แต่เกิดจากความไม่เพียงพอและไม่ครบถ้วนของการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางกายภาพและกฎระเบียบต่าง ๆ เช่น การสร้างแหล่งกักเก็บน้ำไม่เพียงพอกับความต้องการที่เพิ่มขึ้น การขาดแคลนโครงสร้างพื้นฐานในการกำจัดมลภาวะ และขาดประสิทธิภาพในการบังคับใช้กฎหมายเกี่ยวกับการป้องกันมลภาวะ เป็นต้น

               การที่รัฐบาลนำโครงการดังกล่าวกลับมาดำเนินการอีกครั้ง ผมยังมีความกังวลว่ารัฐบาลกำลังดำเนินการภายใต้เงื่อนไขที่มีความเหมาะสมหรือไม่ เนื่องจากโครงการนี้เคยมีการศึกษาและจัดทำแผนแม่บทเอาไว้แล้วในสมัยรัฐบาลชวน 1 และได้อนุมัติการก่อสร้างถนนสายกระบี่-ขนอม และเตรียมการจัดหาที่ดินตั้งแต่ปี พ.ศ.2536 ซึ่งผมเห็นว่าบริบทและเงื่อนไขทางเศรษฐกิจในปัจจุบันได้เปลี่ยนแปลงไปมากแล้ว

-------------------------------