เป็นที่ถูกจับตาอย่างยิ่งว่า คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ชุดใหม่จะเป็นใคร ที่จะเข้ามาจัดการเลือกตั้งทั้งการเลือกตั้งในระดับชาติและการเลือกตั้งในระดับท้องถิ่นอย่างสุจริตและเที่ยงธรรม ตลอดจนเข้ามาบริหารองค์กรอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลสูงสุด อันจะส่งผลดีต่อการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตย

            ผมเชื่อว่า สังคมไทยคาดหวังอย่างสูงต่อการสรรหาคณะกรรมการการเลือกตั้งชุดใหม่ ดังนั้นที่ประชุมศาลฎีกาควรกำหนดคุณสมบัติเบื้องต้นบางประการของบุคคลที่จะถูกสรรหาหรือผู้ที่ประสงค์จะลงสมัครเป็น กกต. ซึ่งผมขอเสนอเกณฑ์ในการคัดเลือกดังต่อไปนี้

           ประการแรก…ไม่เกี่ยวข้องกับนักการเมือง หมายความว่า บุคคลที่ถูกสรรหานั้นจะต้องไม่เป็นญาติหรือเพื่อนสนิทที่ฝักใฝ่กับนักการเมืองใด ๆ ไม่เกี่ยวข้องกับการดำเนินกิจกรรมทางการเมืองกับพรรคการเมืองต่าง ๆ เป็นระยะเวลาไม่น้อยกว่า 5 ปี การแสดงจุดยืนและการแสดงความคิดเห็นทางการเมืองนั้นพิสูจน์ได้ว่าไม่เอนเอียงหรือเข้าข้างพรรคการเมืองใด ๆ และไม่มีประวัติที่ชี้ได้ว่ามีความสัมพันธ์กับนักการเมืองจนทำให้ได้รับสัมปทานจากภาครัฐ เติบโตในทางราชการด้วยระบบอุปถัมภ์ หรือร่ำรวยอย่างผิดปกติ

           ว่าที่กกต.ใหม่ที่ไม่เกี่ยวข้องกับนักการเมือง จะทำให้กระบวนการจัดการเลือกตั้งนั้นเกิดความเป็นธรรมกับทุกฝ่าย ไม่เกิดความได้เปรียบเสียเปรียบในทางการเมือง หรือข้อครหาต่าง ๆ ต่อ กกต.ชุดใหม่ที่จะเกิดขึ้น และที่สำคัญจะทำให้สังคมเกิดความไว้เนื้อเชื่อใจว่า กกต.จะปฏิบัติหน้าที่ด้วยความถูกต้องและเที่ยงธรรม โดยเห็นแก่ประโยชน์และความสงบสุขของประเทศเป็นสำคัญ

             ประการที่สอง…มีความรู้ความเข้าใจในการปกครองระบอบประชาธิปไตย กระบวนการสรรหา กกต.จะต้องมีการตรวจสอบแนวคิดจากผลงานการพูด การเขียน และการแสดงออกในอดีต รวมทั้งมีบททดสอบ ทั้งการสัมภาษณ์ การแสดงความคิดเห็นและวิสัยทัศน์ เพื่อให้ทราบว่าผู้สมัครหรือผู้ถูกสรรหาเป็น กกต.ชุดใหม่มีทัศนะอย่างไรต่อสภาพการเมืองไทย และมีความเข้าใจต่อปัญหาของสังคมการเมืองไทยจนทำให้เกิดปัญหาการซื้อสิทธิขายเสียงและการใช้เล่ห์กลที่ทำร้ายคู่แข่งขันทางการเมืองหรือไม่ เพื่อให้ได้ กกต.ที่สามารถเตรียมการป้องกันปัญหาทุจริตการเลือกตั้ง และสามารถขจัดนักการเมืองที่ทุจริตไม่ให้เข้าสู่อำนาจทางการเมือง

ไม่เพียงเท่านั้น หาก กกต.ชุดใหม่ มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการพัฒนาทางการเมือง จะส่งผลต่อการวางยุทธศาสตร์ที่จะส่งเสริมให้ประชาชนมีความรู้และความเข้าใจเกี่ยวกับการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นพระประมุข อันจะส่งผลทำให้สังคมการเมืองมีความเข้มแข็ง ประชาชนมีวัฒนธรรมทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตย และมีส่วนร่วมในการปฏิรูปการเมืองไทย ซึ่งจะทำให้เกิดการพัฒนาของการเมืองไทยมากยิ่งขึ้น

            ประการที่สาม…มีความซื่อสัตย์สุจริต โดยมีประวัติบุคคลและการทำงานไม่บกพร่องและด่างพร้อย กล่าวคือ ผู้เข้ารับการคัดเลือกเป็น กกต. จะต้องมีประวัติการทำงานที่มีความซื่อสัตย์สุจริต ไม่มีความเสียหายในด้านประวัติการทำงาน หรือไม่เคยถูกสอบสวนในการปฏิบัติหน้าในทางที่ผิดหรือมีความผิดตามข้อกล่าวหา หรือไม่เคยมีประวัติเกี่ยวกับการให้สินบนกับเจ้าหน้าที่ของรัฐหรือนักการเมือง เพื่อเอื้อประโยชน์ในการทำธุรกิจหรือผลประโยชน์ต่างตอบแทนต่อกัน และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ผู้สมัครหรือผู้ถูกสรรหาเป็น กกต.จะต้องสามารถชี้แจงได้ว่าทรัพย์สินของตนและครอบครัวมีที่มาอย่างไร เพื่อเป็นการพิสูจน์ถึงการใช้อำนาจหน้าที่โดยไม่ทุจริต หาก กกต.ชุดใหม่มีคุณสมบัติข้อดังกล่าวจะเป็นหลักประกันได้ในระดับหนึ่งว่า คนเหล่านี้จะไม่ใช้อำนาจหน้าที่ในการแสวงหาผลประโยชน์ต่าง ๆ ให้กับตนเองและพวกพ้อง

            ประการที่สี่…มีความเชี่ยวชาญที่หลากหลาย การดำเนินการจัดการเลือกตั้งนับเป็นงานที่หนักและยากมาก เนื่องจากงานของ กกต.ต้องใช้ความรู้และความเชี่ยวชาญหลายด้าน ตั้งแต่การบริหารจัดการเลือกตั้ง การสืบสวนสอบสวนเพื่อหาข้อเท็จจริงและวินิจฉัย การออกประกาศและคำสั่งต่าง ๆ การสนับสนุนกิจการพรรคการเมือง การประสานกับหน่วยงานราชการและท้องถิ่น การสร้างเครือข่ายกับภาคประชาชน การให้การศึกษาและส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนเกี่ยวกับการปกครองระบอบประชาธิปไตย และการประกาศผลเลือกตั้ง

ดังนั้นผู้ที่ได้รับการเสนอชื่อให้วุฒิสภาคัดเลือกเป็น กกต.ชุดใหม่ทั้ง 10 ท่าน ควรเป็นบุคคลที่มีความเชี่ยวชาญที่แตกต่างกัน มาจากหลากหลายวิชาชีพ และหลากหลายความรู้ความสามารถและประสบการณ์ ผู้ที่ได้รับการเสนอชื่อฯ ไม่ควรกระจุกตัวอยู่เพียงวิชาชีพใดวิชาชีพหนึ่งเท่านั้น เพื่อให้เราได้ กกต.ชุดใหม่ที่มีความหลากหลาย ซึ่งสามารถแบ่งงานกันทำตามความเชี่ยวชาญ และมีส่วนช่วยเหลือสนับสนุนซึ่งกันและกันในการทำงาน อันจะส่งทำให้การจัดการเลือกตั้งมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล ควบคู่ไปกับความสุจริตและเที่ยงธรรม       

            โดยสรุป คุณสมบัติพื้นฐานของ กกต. ชุดใหม่มีความสำคัญมาก ดังนั้น การสรรหา กกต.ชุดใหม่ คงจะต้องใช้ความรอบคอบ โดยให้ความสำคัญกับการตรวจสอบด้านความเป็นกลาง ประวัติการทำงาน ความรู้ความเข้าใจในระบอบประชาธิปไตย และแสวงหาจากบุคคลที่หลากหลาย เพื่อที่จะทำให้ประชาธิปไตยมีความมั่นคง เกิดการพัฒนาทางการเมือง และประชาชนเกิดความศรัทธาต่อการปฏิบัติหน้าที่ขององค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญได้อย่างสนิทใจ