สวัสดีครับ มิตรสหายทุกท่าน

จากการเปิดอภิปรายของรัฐสภาในวาระพิเศษเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาความยากจน ที่ได้ผ่านพ้นไปในวันที่ 31 มีนาคม 2548 นั้น ทำให้ผมได้มีโอกาสศึกษาถึงความเป็นไปได้ในการขจัดความยากจนให้หมดไปจากประเทศไทย และได้พบความจริงว่า การทำสงครามกับความยากจนของรัฐบาลจะไม่มีวันชนะ เพราะรัฐบาลยังไม่รู้จักคนจนและไม่เข้าใจความจน รัฐบาลเน้นการใช้นโยบายแบบปูพรม ใช้รูปแบบเดียวกันกับทุกพื้นที่ ไม่มีจุดยุทธศาสตร์ในการแก้ไขปัญหาความยากจน เหมือนไม่รู้ว่าคนยากจนอยู่ที่ไหน ทั้ง ๆ ที่ได้ลงทะเบียนคนยากจนแล้ว ทำให้งบประมาณถูกใช้อย่างกระเซ็นกระสาย คนจนได้รับการช่วยเหลือไม่เต็มที่

ถึงแม้ว่านโยบายของรัฐจะเน้นการขยายโอกาสให้คน แต่ยังไม่เพียงพอ เพราะกลุ่มคนจนที่สุดมักเข้าไม่ถึงบริการของรัฐ เช่น การกู้เงินจากโครงการต่าง ๆ ของรัฐบาล คนยากจนมาก ๆ จะกู้ไม่ได้เพราะไม่มีผู้ค้ำประกันและไม่มีหลักทรัพย์ค้ำประกัน แม้โครงการ 30 บาทรักษาทุกโรค ที่เข้าถึงประชาชนมากที่สุดแล้ว แต่คนยากจนที่สุด คนเร่ร่อน และคนชายขอบยังเข้าไม่ถึง เพราะไม่มีบัตรประชาชน

ดังนั้นรัฐควรจัดทำการสำรวจวิจัยระดับชาติ ค้นหาคนจนและพื้นที่ที่ยากจน เพื่อให้ได้ข้อมูลที่เป็นประโยชน์ในการกำหนดยุทธศาสตร์แก้ความยากจนอย่างเบ็ดเสร็จ โดยแบ่งการสำรวจออกเป็น ประเภทหมู่บ้านและประเภทคนจน สำรวจว่าหมู่บ้านที่ยากจนอยู่ที่ไหน และแบ่งเป็นหมู่บ้านที่ยากจนดักดาน ให้เป็นสีแดง หมู่บ้านที่จนปานกลาง ให้เป็นสีเหลือง ส่วนหมู่บ้านที่จนน้อย ให้เป็นสีเขียว ซึ่งงานวิจัยของธนาคารโลก ระบุว่า หมู่บ้านที่ยากจนที่สุด 10%สุดท้ายมีคนจนรวมกันเท่ากับ 1 ใน 3 ของคนจนทั้งประเทศ ดังนั้นหากรัฐบาลเลือกทุ่มงบประมาณลงไปแก้ไขปัญหาในหมู่บ้านที่ยากจนจริง ๆ จะสามารถช่วยเหลือคนยากจนได้มากกว่าที่เป็นอยู่

ส่วนคนจน ควรมีการสำรวจและจัดประเภทคนจนออกเป็น 3 สีเช่นเดียวกัน คือ สีแดงเป็นคนจนที่พึ่งตนเองไม่ได้ แม้ได้รับการพัฒนา สีเหลือง พอพึ่งตนเองได้ ถ้าได้รับการพัฒนา และสีเขียว ยังสามารถพึ่งตนเองได้ แม้ไม่ได้รับการพัฒนา การแบ่งสีจะช่วยให้รัฐบาลสามารถกำหนดนโยบายที่แตกต่างกันสำหรับคนจนแต่ละประเภท คนจนสีเขียวอาจแก้ไขปัญหาได้ด้วยการขยายตัวทางเศรษฐกิจ คนจนสีเหลืองต้องพัฒนาให้สามารถพึ่งพาตนเองได้ โดยการฝึกอบรมอบรมและจัดหางานให้ทำ ส่วนคนจนสีแดง รัฐจะต้องเข้าไปอุ้มให้ดำรงชีวิตอย่างมีศักดิ์ศรี